Różnica między obowiązkiem szczepienia a przymusem szczepienia jest spora, zwłaszcza z punktu widzenia prawa.
Zapraszamy do zapoznania się z krótką analizą porównawczą.
Obowiązek– po „prawniczemu” najprościej rzecz mówiąc to nakaz pewnego działania pod rygorem nałożenia sankcji za jego niewykonanie.
Podstawę prawną obowiązkowych szczepień znajdujemy w art. 36 Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych.
W Polsce na stan prawny w dniu 9 grudnia 2021 r. do szczepień obowiązkowych kwalifikujemy szczepienia przeciwko: 
- odrze, śwince, różyczce,
- gruźlicy, krztuścowi i polio,
- tężcowi,
- zakażeniom pneumokokowym,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
- zakażeniom przeciwko Haemophilus influenzae typu B.
Przymus – według Słownika Języka Polskiego PWN to presja, nacisk wywierany na kogoś, okoliczności zmuszające kogoś do działania wbrew swojej woli, zmuszanie się do czegoś; lub środki prawne (np. pozbawienie wolności, nałożenie grzywny itp.) zmuszające do zastosowania się do przepisu prawa lub wyroku sądowego.
Gdyby istniał przymus szczepień, to wtedy odwiedzono by nas w domu i przymuszano do szczepień np. przeciwko odrze.
Taka sytuacja nie zachodzi w polskim porządku prawnym.
w Polsce nie istnieje przymus szczepień, lecz ich obowiązek.
Ostatnie przymusowe szczepienia przeciwko ospie prawdziwej (czarnej ospie) w Polsce miały miejsce w czasie epidemii w 1963 r.
