Ostatnio jeden z naszych Klientów zapytał nas czy pacjent może żądać po leczeniu, usunięcia całości dokumentacji medycznej. Sprawa dotyczyła poradni psychologicznej.

Na wstępie warto zwrócić uwagę na to, że w poradni psychologicznej świadczeń może udzielać zarówno psycholog, jak i psychiatra. Psychiatra, jako lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych, musi spełniać określone obowiązki w kwestii prowadzenia dokumentacji medycznej, jej przechowywania, jak również udostępniania.

Usunięcie danych medycznych a więc tzw. „prawa do zapomnienia” reguluje art. 17 RODO. Zgodnie z tym przepisem administrator powinien usunąć dane osobowe bez zbędnej zwłoki w przypadku, gdy została spełniona choć jedna przesłanka wymieniona w art. 17 ust. 1 i nie ma innej podstawy prawnej przetwarzania. Taką przesłanką jest m.in. cofnięcie zgody przez osobę, której dane dotyczą.

Musisz jednak pamiętać, że prawo do bycia zapomnianym nie ma charakteru bezwzględnego!

Zostało to uwzględnione w artykule 17 ust. 3 RODO, przewidującym ważne ograniczenia dotyczące tego zagadnienia. Niektóre podmioty mają prawne obowiązki wymagające przetwarzania danych osoby wynikające z prawa państwa członkowskiego, któremu podlega administrator. Odnosi się to m.in.: do podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych.

Gdzie znajdziemy informacje o czasie, w jakim musi być przechowywana dokumentacja medyczna?

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w art. 29 ust. 1 mówi o tym, że: „Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu, z wyjątkiem:

1) dokumentacji medycznej w przypadku zgonu pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia, która jest przechowywana przez okres 30 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zgon;
1a) dokumentacji medycznej zawierającej dane niezbędne do monitorowania losów krwi i jej składników, która jest przechowywana przez okres 30 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu;

2) zdjęć rentgenowskich przechowywanych poza dokumentacją medyczną pacjenta, które są przechowywane przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonano zdjęcie;
3) skierowań na badania lub zleceń lekarza, które są przechowywane przez okres:

a) 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym udzielono świadczenia zdrowotnego będącego przedmiotem skierowania lub zlecenia lekarza,
b) 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wystawiono skierowanie – w przypadku gdy świadczenie zdrowotne nie zostało udzielone z powodu niezgłoszenia się pacjenta w ustalonym terminie, chyba że pacjent odebrał skierowanie;

4) dokumentacji medycznej dotyczącej dzieci do ukończenia 2. roku życia, która jest przechowywana przez okres 22 lat.”

Zatem żądanie usunięcia dokumentacji medycznej po zakończeniu leczenia u lekarza psychiatry – nawet gdy to świadczenie będzie udzielane w tzw. poradni psychologicznej – jest nieskuteczne. Lekarz w ramach swojej praktyki nie może tego uczynić – byłoby to sprzeczne z obowiązkiem jej przechowywania wynikającym z ww. ustawy.

Czy sytuacja ulega zmianie, gdy dokumentacja prowadzona jest przez psychologa?

Zgodnie z art. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. „Przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.”

Niewątpliwie psycholog nie jest lekarzem.

Czy w związku z tym, można powiedzieć, że nie udziela świadczeń zdrowotnych?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 4 ust. 1 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, w którym jest mowa o tym, że wykonywanie zawodu psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na: diagnozie psychologicznej, opiniowaniu, orzekaniu, psychoterapii i udzielaniu pomocy psychologicznej.

Jednak w doktrynie nie ma wątpliwości, że psycholog może również udzielać świadczeń zdrowotnych, zatem może być traktowany jako podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych. W takim przypadku ma obowiązek prowadzić dokumentację medyczną oraz przestrzegać obowiązków związanych z jej udostępnianiem i przechowywaniem.

Art. 24 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta stanowi, że w celu realizacji prawa pacjenta w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej, dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany prowadzić, przechowywać i udostępniać dokumentację medyczną w sposób określony w tymże rozdziale oraz zapewnić ochronę danych zawartych w tej dokumentacji.

Tym samym, w naszej ocenie i w tym przypadku żądania usunięcia danych pacjenta nie zostanie spełnione, ponieważ podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych – jak wskazano powyżej – jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji medycznej przez określoną ilość czasu.