Nasi Czytelnicy coraz częściej zadają nam pytania związane z ubezpieczeniem obowiązkowym i dobrowolnym. Pytacie o różnice pomiędzy tymi ubezpieczeniami, zakres wyłączeń, dodatkowe klauzule. Ostatnio kilkukrotnie pojawiło się pytanie dotyczące ubezpieczenia dobrowolnego w sytuacji, gdy jesteście zatrudnieni na umowę o pracę – czy warto, czy nie wystarczy jedynie ubezpieczenie obowiązkowe ? 

A jak jest tak naprawdę?

Część lekarzy poza pracą na etacie, prowadzi własną praktykę. 

W tym zakresie lekarz zobowiązany jest do zawarcia obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres ubezpieczenia obowiązkowego został określony w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. Nr 293, poz. 1729). 

Jak wynika z Rozporządzenia w pierwszej kolejności, zobowiązane do posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC są podmioty lecznicze. Wyjaśniając pojęcie podmiotu leczniczego należy zwrócić uwagę na definicję zawartą w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej [tj. z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 160)]. 

Definicja ta wskazuje, że podmiotami wykonującymi działalność leczniczą są: przedsiębiorcy, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki budżetowe, instytuty badawcze, fundacje i stowarzyszenia, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania – w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą. 

W rozumieniu tej definicji za podmiot wykonujący działalność leczniczą uważa się również lekarza i pielęgniarkę wykonujących zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową w formach określonych w art. 5 ustawy o działalności leczniczej. 

Działalność lecznicza lekarzy może być wykonywana natomiast w formie: 

➡️ jednoosobowej działalności gospodarczej, jako indywidualna praktyka lekarska, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem lub indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem, 

➡️ spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka lekarska.

Mając na uwadze treść ww. Rozporządzenia oraz powyższe definicje, lekarze którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę (i nie wykonują swojego zawodu w innych formach), nie są zobowiązani do posiadania ubezpieczenia obowiązkowego. 

Chcąc zapewnić sobie dodatkową ochronę podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, jako pracownik – należy więc zawrzeć dobrowolną umowę ubezpieczenia, która swoim zakresem będzie obejmowała taką odpowiedzialność. 

Takie rozwiązanie prawne jest logiczne biorąc pod uwagę, iż zgodnie z art. 120 kodeksu pracy § 1. W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. 

Tym samym w przypadku zgłoszenia szkody bezpośrednio do lekarza zatrudnionego na podstawie umowy o pracę świadczenie winno być spełnione przez pracodawcę lub jego ubezpieczyciela. 

Niemniej podmiot wypłacający – w przypadku winy nieumyślnej- ma podstawy do wystąpienia z roszczeniem regresowym w wysokości 3 pensji. 

Przykładowo jeśli pracodawca zapłacił odszkodowanie w wysokości 20.000 zł, a pensja lekarza wynosi np. 3.000 zł wówczas lekarz/jego ubezpieczyciel będzie zobowiązany do zwrotu jedynie kwoty 9.000 zł.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących Twojego ubezpieczenia zapraszamy do kontaktu.

Ostatnio na pewnym forum toczyła się dyskusja pod wpisem jednego z lekarzy zastanawiającym się czy powinien zgłosić szkodę swojemu ubezpieczycielowi samodzielnie czy też podać numer polisy roszczącemu pacjentowi. Jedni radzili skierować pacjenta bezpośrednio do ubezpieczyciela, inni odradzali podawać numeru swojej polisy i proponowali poinformować ubezpieczyciela. No więc jak to jest? Czy lekarz musi udostępnić żądającemu tego pacjentowi numer polisy? A jeśli nie może lub nie powinien tego zrobić? A może w ogóle nic nie robić i czekać na rozwój wypadków?

Zgodnie z art. 822 § 4 kodeksu cywilnego Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. 

Powyższe stanowi podstawę dla dochodzących roszczeń do występowania o numer polisy i nazwę towarzystwa, w którym się ubezpieczyliście. 

Prawo daje bowiem wybór czy roszczenie chcemy skierować bezpośrednio do tego, którego uznajemy za winnego naruszenia czy też do jego ubezpieczyciela. Co więcej, na mocy art. 14 ust 2 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej. Podmiot wykonujący działalność leczniczą, na wniosek pacjenta, udziela niezbędnych informacji na temat zawartych umów ubezpieczenia ( w tym umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej).

Jeśli więc pacjent poprosi Cię o numer polisy, podaj mu go. 

Nie ma co się także obawiać, że podanie numeru polisy będzie stanowiło naruszenie tajemnicy handlowej przedsiębiorstwa definiowanej w art. 11 ust. 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czy też przepisów ustawy z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych. Jeśli więc pacjent poprosi o numer polisy wskażcie mu ją. Dane te i tak będą dla niego dostępne w przypadku prowadzonego postępowania likwidacyjnego. 

A co jeśli pacjent nie prosi o ten numer, ale składa – ustnie bądź pisemnie – roszczenia? 

Tutaj wybór należy do Ciebie.

Albo poinformuj roszczeniowego pacjenta o Twoim ubezpieczeniu, albo sam przekaż roszczenie bezpośrednio do towarzystwa ubezpieczeń, w którym zawarłeś umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. 

Jeśli zawarłeś umowę dobrowolną, tzw. Ogólne Warunki Umowy z pewnością obligują Cię do powiadomienia ubezpieczyciela o wszystkich przypadkach mogących rodzić Twoją odpowiedzialność cywilną (nie konieczne takich które faktycznie rodzą). 

Wówczas ubezpieczyciel ma 7 dni na wszczęcie postępowania likwidacyjnego i wystąpienia do stron o dokumenty niezbędne w likwidacji szkody. 

Niezależnie od tego czy uznajesz roszczenia pacjenta za zasadne czy też nie, warto, aby Twój ubezpieczyciel wiedział o nich. Chociaż reputacja ubezpieczycieli nie jest zbyt dobra i większość Polaków uważa, że ubezpieczyciele to „krwiopijcy” , nie zapominaj, że decyzję o wyborze ubezpieczyciela podjąłeś sam, właśnie na wypadek ewentualnych roszczeń. 

Wbrew powszechnej opinii ubezpieczyciel Twojej polisy OC ma Cię chronić w przypadku ewentualnej winy i wypłacić należne świadczenia, albo odmówić jej uznania mając ku temu ważkie argumenty. 

Decyzja – niezależnie jaka by ona nie była- nie jest jednak w żadnym stopniu wymierzona w lekarza. Ubezpieczyciel musi ją zająć w oparciu o przepisy prawa, mając świadomość, iż będzie jej potem musiał bronić w ewentualnym przyszłym postępowaniu sądowym. Jeśli bowiem w przypadku odmowy wypłat świadczenia, pacjent Cię pozwie, ubezpieczyciel będzie – po spełnieniu określonych warunków – występował w procesie w charakterze interwenienta ubocznego. Może się również zdarzyć, że pacjent złożył pozew wprost przeciwko ubezpieczycielowi.