Tajemnica lekarska jest nierozerwalnie związana z wykonywaniem zawodu przez lekarza. Nie jest ona jednak tylko wyrazem obowiązku lekarza, ale przede wszystkim jednym z podstawowych praw przysługującym pacjentom.

Pacjent bowiem zgodnie z art. 13 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny. W tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.

Tajemnica lekarska – jak ta kwestia wygląda z punktu widzenia lekarza?

Zgodnie z art. 40 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

Zakres informacji objętych tajemnicą lekarską jest bardzo szeroki. Ponadto, nie dotyczy tylko kwestii ściśle związanych ze stanem zdrowia – ale tych wszystkich, o których dowiedziałeś się w związku z wykonywaniem zawodu.

Zakres tajemnicy bardzo szczegółowo omówił  przykładowo WSA w Krakowie w wyroku z dnia 15.12.2017 r.  (sygn. akt II SA/Kr 1206/17):

„(…) W świetle art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 617) tajemnica lekarska jest obowiązkiem lekarza do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Na podstawie kryterium podmiotowego, zakres tajemnicy lekarskiej możemy podzielić na fakty ustalone przez lekarza lub przekazane mu przez innego lekarza oraz fakty ujawnione przez pacjenta i inne osoby na jego żądanie. Tajemnicą lekarską objęte są zarówno wyniki przeprowadzanych badań jak i również diagnoza postawiona na ich podstawie, historia choroby i uprzednie postępowanie terapeutyczne, metody i postępy w leczeniu, wcześniejsze lub współistniejące schorzenia, hospitalizacje, przyjmowane leki. Rozciąga się to również na wszelkie materiały związane z postawieniem diagnozy lub leczeniem, a więc na zaświadczenia, notatki, kartoteki.”

Przyjmuje się również, że tajemnicą objęte są wszelkie te informacje, które nie do końca mają związek z leczeniem jak np.:

  • kwestia stosunków rodzinnych, zawodowych, osobistych,
  • kontaktów czy
  • preferencji seksualnych.

Lekarz nie może również podać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody.

Związanie tajemnicą lekarską

Zapamiętaj, że obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej nie wygasa z chwilą śmierci pacjenta. Związany będziesz więc tajemnicą, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy po śmierci pacjenta wyrazi osoba bliska. Osoba ta może również określić zakres jej ujawnienia. Może się zdarzyć, że inna osoba bliska sprzeciwi się ujawnieniu tajemnicy lekarskiej. Wówczas zgodę na ujawnienie tajemnicy lekarskiej wyraża sąd na wniosek złożony przez osobę bliską lub lekarza. Uprawnienie do złożenia wniosku do sądu będzie Ci również przysługiwało jeśli poweźmiesz wątpliwości, czy osoba występująca o ujawnienie tajemnicy lub sprzeciwiająca się jej ujawnieniu jest osobą bliską.

Decyzja sądu będzie również niezbędna w sytuacji, gdy pacjent za życia sprzeciwił się ujawnieniu tajemnicy lekarskiej. Wówczas sąd może wyrazić zgodę na ujawnienie tajemnicy, jeżeli jest to niezbędne:

  • w celu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta;
  • dla ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej.

Musisz wiedzieć, że istnieją sytuacje, kiedy nie będziesz zobligowany do zachowania tajemnicy lekarskiej. Są to przypadki wymienione w ustawie, które należy stosować wprost i tylko wyłącznie w niezbędnym zakresie. I tak zwolniony zostaniesz z tajemnicy, gdy:

  • tak stanowią ustawy;
  • badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; Wówczas będziesz mógł poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje;
  • zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;
  • pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujawnienia;
  • zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu;
  • zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń.

Tajemnica lekarska – podsumowanie

Zapamiętaj. Naruszenie bez podstawy prawnej obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej, ponosisz również odpowiedzialność nie tylko karną i dyscyplinarną, ale również cywilną.

To już jednak temat na kolejny post😊.

FacebookLinkedInEmailPrint