Miesiąc: grudzień 2019

Czy pacjent może otrzymać zadośćuczynienie pomimo braku szkody?

czy pacjent może otrzymać zadośćuczynienie

Opowiadając o odpowiedzialności cywilnej często podkreślamy, że jedną z przesłanek umożliwiających przyznanie świadczenia odszkodowawczego jest wystąpienie szkody. Bez niej nie ma podstaw do uznania odpowiedzialności,  a tym samym wypłaty odszkodowania. Ale czy tylko? Czy pacjent może otrzymać zadośćuczynienie pomimo braku szkody?

Ostatnio zdałyśmy sobie sprawę, że tak jednoznaczny przekaz może prowadzić do mylnego przekonania, że pacjentowi przysługuje wypłata tylko pod tym warunkiem, a tak wcale nie jest.

Dziś chcemy Wam opowiedzieć o zupełnie innej podstawie do dochodzenia tego świadczenia – o naruszeniu praw pacjenta.

Prawa pacjenta

Na podstawie ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.186 ze zm.) pacjent ma prawo do:

  • świadczeń zdrowotnych,
  • tajemnicy informacji z nim związanych,
  • wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych,
  • poszanowania intymności i godności pacjenta,
  • zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza,
  • poszanowania życia prywatnego i rodzinnego,
  • kontaktowania się z innymi osobami,
  • dodatkowej opieki pielęgnacyjnej,
  • opieki duszpasterskiej.

Zgodnie z art. 4 tej ustawy;

W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu Cywilnego.

Jak wynika z powyższego, naruszenie praw pacjenta już samo w sobie przesądza o odpowiedzialności. Pacjent nie musi w ogóle udowadniać, że naruszenie spowodowało u niego jakąkolwiek szkodę. Dotyczy to zarówno szkody w majątku pacjenta, jak i szkody na osobie w postaci rozstroju zdrowia, czy uszkodzenia ciała. Nie ma również potrzeby ustalania ewentualnego adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zawinionym zachowaniem naruszającym prawa pacjenta, a ewentualną szkodą.

Czy pacjent może otrzymać zadośćuczynienie pomimo braku szkody?

Musisz wiedzieć, że przepisy nie określają precyzyjnie, na jakich zasadach miałoby opierać się przyznanie przez sąd zadośćuczynienia, ani w jakiej miałoby być wysokości. Niemniej praktyka wyraźnie wskazuje, w jakich wysokościach obecnie sądy przyznają świadczenia.

I tak (jedynie przykładowo):

  • Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r. (sygn. akt XII C 197/12) za naruszenie prawa do informacji i wyrażenia zgody (w omawiany stanie faktycznym doszło do usunięcia węzłów chłonnych, mimo planowanego usunięcia jednego węzła) przyznał 50 000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia.
  • W wyroku z dnia 15 kwietnia 2015 r. (sygn. akt ACa 816/14) wobec zbyt późnego rozpoznania nowotworu na skutek niewłaściwego leczenia i opieszałej diagnostyki, zasądził kwotę  50 000,00 zł w  związku z naruszeniem prawa do świadczeń zdrowotnych udzielanych z aktualną wiedzą medyczną i z należytą starannością oraz prawa do godności.
  • W dniu 31 maja 2017 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku uznał, że nie rozpoznając, nie udzielając pacjentce rzetelnej informacji o tym, że ciąża którą nosi, jest ciążą obarczoną ryzykiem urodzenia dotkniętego poważną wadą wrodzoną dziecka, lekarz uniemożliwiła jej uzyskanie wiedzy o stanie własnego zdrowia oraz o stanie płodu naruszając jej prawo osobiste do zdrowia. W tym stanie rzeczy zasądził w związku z naruszeniem praw pacjenta zadośćuczynienie w wysokości 45 000,00 zł.

W tym miejscu warto, żebyś  wiedział, że w dwóch z wyżej wskazanych orzeczeń, sądy poza zadośćuczynieniem przyznały na rzecz pacjentów  również zadośćuczynienie niezwiązane z naruszeniem praw pacjenta, a związane bezpośrednio ze szkodą.  Czyli poza kwotami po 50 000 zł związanymi z zadośćuczynieniem za naruszenie prawa pacjenta, poszkodowani otrzymali również zadośćuczynienia za doznaną szkodę.

Czy pacjent może otrzymać zadośćuczynienie pomimo braku szkody? Podsumowanie

Jak więc widzisz w przypadku powstania szkody po stronie pacjenta w związku z błędem medycznym może on poza roszczeniem o odszkodowanie, rentę, czy zadośćuczynienie składać również roszczenia oparte na innej podstawie. Oczywiście związanej z naruszeniem praw pacjenta.

O powyższym wprost orzekł m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 16 maja 2019 r. (sygn. akt I ACa253/18) wskazując, że:

„Roszczenie oparte o art. 445 § 1 KC może być dochodzone w ramach odpowiedzialności deliktowej i obejmuje skutki błędów medycznych w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, podczas gdy samo naruszenie praw pacjenta stanowi samodzielną podstawę odpowiedzialności i przysługuje z samego faktu naruszenia praw pacjenta rozumianych jako element jego dóbr osobistych…”

Katalog praw pacjenta jest bardzo szeroki, a ich nieprzestrzeganie może powodować dla Ciebie bardzo daleko idące konsekwencje. W tym miejscu musimy Ci zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Większość umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie obejmuje swoim zakresem naruszenia praw pacjenta. Żeby otrzymać ochronę w tym zakresie musisz zawrzeć dodatkową klauzulę i opłacić składkę. Warto to zrobić mając na uwadze wysokość świadczeń zasądzanych przez sądy.

FacebookLinkedInEmailPrint

Lekarz stażysta- zagadnienia ogólne

lekarz stażysta

Po naszym ostatnim wpisie dotyczącym lekarzy stażystów, zaczęliście do nas pisać z różnymi zapytaniami dotyczącymi świadczenia pomocy lekarskiej przez młodych lekarzy. Oczywiście najbardziej uaktywnili się studenci medycyny. 😊 I  słusznie. Dlatego dzisiejszy wpis ,,Lekarz stażysta – zagadnienia ogólne” będzie dedykowany przyszłym adeptom medycyny.

Opiszemy Wam podstawowe zagadnienia, które dla studentów medycyny mogą być istotne.

Staż podyplomowy

Jedną z przesłanek niezbędnych do uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty jest obowiązek odbycia stażu podyplomowego. Jego zadaniem jest pogłębianie wiedzy teoretycznej i praktyczna nauka z różnych dziedzin medycyny.

Staż podyplomowy lekarza dentysty wynosi 12 miesięcy. Odnośnie natomiast lekarzy, ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty stanowi, że nie może on trwać krócej niż 12 miesięcy. Przy czym Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty uściśliło, że czas trwania stażu wynosi 13 miesięcy. Natomiast lekarze będący żołnierzami w czynnej służbie wojskowej pełniący służbę w zakładzie opieki zdrowotnej, utworzonym przez Ministra Obrony Narodowej odbywają 12-miesięczny staż.

Czas trwania stażu lekarza i lekarza dentysty może ulec przedłużeniu w przypadku:

  • choroby;
  • urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego;
  • niemożności realizowania dyżurów medycznych w związku z ciążą lub sprawowaniem opieki nad dzieckiem do lat 4;
  • powołania lekarza lub lekarza dentysty do odbycia przeszkolenia wojskowego;
  • przebywania lekarza, lekarza dentysty na urlopie bezpłatnym, nie dłużej jednak niż 3 miesiące.

Przedłużenie czasu trwania stażu podyplomowego następuje na okres realizacji tej części programu stażu podyplomowego, która nie została zrealizowana. Staż nie może być jednak przedłużony, jeżeli od dnia uzyskania prawa wykonywania zawodu upłynęło 5 lat. Lekarz stażysta, który nie ukończył albo nie odbył stażu podyplomowego w terminie 5 lat od dnia uzyskania prawa wykonywania zawodu, może ponownie odbyć staż podyplomowy na podstawie umowy o szkolenie zawartej z podmiotem prowadzącym staż podyplomowy.

Staż  wykonywany jest na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony w celu przygotowania zawodowego obejmującego realizację programu stażu podyplomowego. Natomiast obecnie wynagrodzenie miesięczne przysługujące lekarzowi i lekarzowi dentyście wynosi 2509 zł.

Stażysta wykonuje zawód na podstawie prawa do wykonywania zawodu na czas odbywania stażu podyplomowego.

Uprawnienia lekarza stażysty

Czy to oznacza, że lekarz stażysta uprawniony jest do wszelkich czynności lekarskich? No, nie.

I tak, lekarz stażysta jest uprawniony w szczególności do:

  • przedmiotowego i podmiotowego badania pacjenta oraz udzielania porad lekarskich po konsultacji z opiekunem;
  • wydawania, po konsultacji z opiekunem, zleceń lekarskich;
  • wydawania skierowań na badania laboratoryjne oraz inne badania diagnostyczne, a po uzgodnieniu z lekarzem posiadającym prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony na badania wymagające metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta;
  • samodzielnego stosowania zleconych przez lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony metod diagnostycznych i leczniczych, których praktyczna umiejętność została stwierdzona przez opiekuna;
  • wspólnego z lekarzem posiadającym prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony stosowania metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta oraz wspólnego z nim wykonywania zabiegów operacyjnych, objętych programem stażu podyplomowego;
  • prowadzenia we współpracy z opiekunem historii choroby i innej dokumentacji medycznej;
  • udzielania informacji o stanie zdrowia pacjenta;
  • zlecania czynności pielęgnacyjnych;
  • w stanach nagłych do doraźnego podania lub zlecenia podania pacjentowi leków, a jeżeli są to leki silnie lub bardzo silnie działające – po zasięgnięciu, w miarę możliwości, opinii jednego lekarza;
  • stwierdzania zgonu;
  • wystawiania recept oraz wydawania opinii i orzeczeń lekarskich po uzgodnieniu z opiekunem treści zawartych w nich informacji.

W konsekwencji, część czynności możesz wykonywać dopiero po konsultacji z opiekunem, którym musi być lekarz posiadający tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny albo lekarza dentysta wykonujący zawód przez okres co najmniej 5 lat.

Lekarz stażysta – zagadnienia ogólne. Zadania opiekuna

Do zadań opiekuna należy m.in.:

  • prowadzenie wspólnie ze stażystą od 3 do 5 pacjentów,
  • nadzorowanie wykonywania przez stażystę zabiegów leczniczych i diagnostycznych,
  • konsultowanie proponowanych przez stażystę epikryz,
  • branie udziału w udzielaniu przez stażystę pomocy lekarskiej w nagłych przypadkach,
  • przeprowadzanie sprawdzianów z wiedzy teoretycznej i nabytych umiejętności praktycznych.

W przypadku opiekuna w szpitalu, do jego obowiązków należy także zaznajomienie stażysty z organizacją szpitala i sprawdzanie w ciągu pierwszego miesiąca odbywania stażu cząstkowego umiejętności stażysty w zakresie postępowania w stanach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.

Dlatego musisz zapamiętać, że pewnym ograniczeniem wykonywania zawodu może być również miejsce wykonywania świadczeń zdrowotnych. Przepisy bowiem wskazują, że stażysta uprawniony jest do udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu odbywania stażu. Oczywiście od tej zasady istnieją wyjątki.

Lekarz stażysta może bowiem wyjątkowo udzielać świadczeń zdrowotnych również w innym miejscu jeśli:

  • jest to związane z prowadzeniem prac badawczych w dziedzinie nauk medycznych pod kierunkiem lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu;
  • w każdym przypadku, gdy zwłoka w udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo:
    • utraty życia,
    • ciężkiego uszkodzenia ciała lub
    • ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz
    • w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.

Lekarz stażysta – zagadnienia ogólne

Podsumowując. Stażysta uzyskuje zaliczenie stażu podyplomowego po zrealizowaniu ramowego programu oraz po złożeniu kolokwiów i sprawdzianów kończących staże cząstkowe. Następnie właściwa okręgowa rada lekarska dokonuje oceny stażu na podstawie ankiety „Oceny stażu podyplomowego przez lekarza stażystę” oraz potwierdza zaliczenie stażu.

FacebookLinkedInEmailPrint

KONTAKT

Kancelaria Adwokacko-Radcowska
"Podsiadły-Gęsikowska, Powierża" Sp. p.

ul. Filtrowa 61/3
02-056 Warszawa

+48 22 628 64 94
+48 600 322 901

kancelaria@prawniklekarza.pl

REGON: 369204260 NIP: 7010795766

AEKSANDRA POWIERŻA

+48 604 077 322
aleksandra.powierza@prawniklekarza.pl

KAROLINA PODSIADŁY-GĘSIKOWSKA

+48 735 922 156
karolina.podsiadly@prawniklekarza.pl