Autor: Aleksandra Powierża

Sposoby udostępniania dokumentacji medycznej

O sposobach udostępniania dokumentacji medycznej dowiecie się z art. 27 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Wymienione w przepisie sposoby udostępniania dokumentacji nie są uporządkowane hierarchicznie. Wybór rodzaju udostępnienia może być zależny albo od podmiotu, któremu ją udostępniamy albo od treści wniosku wskazującego jeden ze sposobów.

Fakt udostępnienia dokumentacji medycznej musi zostać udokumentowany w wykazie wraz ze wskazaniem, komu, w jaki sposób i jaka informacja została udostępniona.

Udostępnienie dokumentacji medycznej następuje w pięciu trybach:

1) przez wgląd do dokumentacji oraz baz danych w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;

Dokumentacja medyczna udostępniana jest do wglądu w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń. Wgląd może nastąpić także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia. Oczywiście jeśli dokumentacja jest pacjentowi w ten sposób udostępniana, dane, które zostaną mu przedstawione, mogą dotyczyć tylko i wyłącznie jego osoby. Udostępnienie dokumentacji w ten sposób jest nieodpłatne.

2) przez sporządzanie odpisów, wyciągów i kopii

Udostępnienie dokumentacji w tym trybie może być dokonane odpłatnie na koszt wnioskodawcy, jeśli podmiot udzielający świadczeń zdecyduje się ustanowić taką opłatę. Najczęściej wysokość opłat określona jest w regulaminie placówki. Niemniej przepisy prawa wskazują na maksymalne kwoty.

3) przez wydanie oryginału dokumentacji z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu;

W przypadku udostępniania oryginału dokumentacji podmiot będący jej właścicielem powinien zadbać o pokwitowanie jej odbioru, zastrzegając sobie obowiązek zwrotu po wykorzystaniu. W praktyce oryginały dokumentacji najczęściej udostępniane są prokuraturze czy też sądom w związku z toczącym się postępowaniem. W takich okolicznościach wydawane są postanowienia o obowiązku przekazania oryginałów dokumentacji. Dokumentację należy wówczas bezwzględnie przekazać i po zakończeniu postępowania zadbać o jej zwrot do podmiotu leczniczego.

Zwracamy uwagę, że również zdjęcia rentgenowskie wykonane na kliszy, przechowywane przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, są udostępniane za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.

4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

Musicie wiedzieć, że przepisy prawa nie regulują formy w jakiej można wnosić o udostępnienie dokumentacji medycznej. Przyjąć zatem można, że jedną z dozwolonych form jest żądanie udostępnienia dokumentów w formie elektronicznej. Ponieważ dane medyczne są danymi wrażliwymi, pamiętajcie o zachowania ostrożności przy ich udostępnianiu. Musicie być pewni, że maila otrzymaliście od osoby uprawnionej. Jeśli więc mail jest wysłany z adresu, który nie został podany np. w dokumentacji medycznej, należy podjąć próbę zweryfikowania tożsamości danej osoby. Jeśli nie będzie to możliwe, nie decydujcie się na jej przesłanie drogą elektroniczną.

Jeśli będziecie pewni co do tożsamości osoby wnoszącej o przesłanie dokumentów, dokumentację medyczną udostępnić należy w takim zakresie, w jakim zażądał pacjent.

Pamiętajcie też o zachowaniu bezpieczeństwa przy wysłaniu dokumentacji drogą elektroniczną.W świetle RODO zaleca się np. wysyłanie plików z dokumentacją medyczną, zabezpieczanych hasłem, które to następnie zostanie wysłane do pacjenta drogą SMS-ową na wskazany przez niego numer.

W tym miejscu zwracamy uwagę, że ewentualne przesłanie faksem dokumentacji medycznej nie stanowi doręczenia za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5.12.2006 r. (III SA/WA 1836/06, Legalis), stwierdzając, że doręczenie pisma za pośrednictwem faksu nie jest doręczeniem za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

5) na informatycznym nośniku danych (podmiot udostępniający może żądać zapłaty za przygotowanie nośnika).

Dokumentacja medyczna może zostać także przekazana na informatycznym nośniku danych. Tutaj z kolei sięgnąć należy do definicji wynikającej z ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1114), zgodnie z którą nośnikiem tym jest materiał lub urządzenie służące do zapisywania, przechowywania i odczytywania danych w postaci cyfrowej.

FacebookLinkedInEmailPrint

Czym jest błąd medyczny?

W języku potocznym błąd medyczny jest na zamianę używany z pojęciami „błąd w sztuce medycznej”, „błąd lekarski” Żaden z aktów prawnych nie definiuje jednak tych pojęć. Postaramy jednak przybliżyć znaczenie tych wyrażeń.

Na wstępie musisz wiedzieć, że powstanie błędu medycznego uzależnione jest od wystąpienia trzech przesłanek:

➡️wystąpienia szkody w postaci śmierci pacjenta, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia

➡️ winy czyli postępowaniem niezgodny z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej; wina w tym przypadku może również być nieumyślna tj. związana z tzw. lekkomyślnością lub niedbalstwem

➡️ związku przyczynowego między winą, a szkodą

Najbliższa definicji błędu medycznego jest pojęcie zdarzenie medycznego z art. 67 a ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r, poz. 159 z późn. zm.) Za zdarzenie medyczne uważa się tu zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będące następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną: diagnozą, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby; leczeniem, w tym wykonaniem zabiegu operacyjnego; zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego. Co prawda definicja ta nie zawiera sformułowania „błąd medyczny”, jednak analiza treści jednoznacznie wskazuje jakie okoliczności muszą nastąpić, aby doszło do zdarzenia medycznego. Definicję tą można więc stosować w drodze analogii.

W ustaleniu definicji błędu medycznego pomaga nam również orzecznictwo sądowe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 1 kwietnia 1955 r. (sygn. akt IV CR 39/54) wskazał, iż błędem w sztuce lekarskiej jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Zaniedbania lekarza w zakresie obowiązków otoczenia chorego opieką oraz w zakresie organizacji bezpieczeństwa higieny i opieki nad chorym nie są błędem w sztuce lekarskiej.

Na postawie definicji ustawowych oraz orzecznictwa można wysunąć tezę, błędem medycznym jest niezgodne z aktualną nauką medycyny działanie, zaniedbanie lub zaniechanie personelu medycznego (w tym lekarzy, lekarzy dentystów, rehabilitantów, pielęgniarek, położnych i innych osób wykonujących zawody medyczne), które spowodowały powstanie szkody u pacjenta.

FacebookLinkedInEmailPrint

Czy i komu lekarz może udostępnić dokumentację medyczną małoletniego?

Jak wiecie, każdy pacjent ma prawo do dokumentacji medycznej ze swojego leczenia.

Ale w jaki sposób udostępnić dokumentację medyczną małoletniego, aby nie zostać posądzonym o naruszenie tajemnicy lekarskiej?

Otóż w przypadku osoby małoletniej (poza instytucjami wymienionymi w odpowiednich ustawach, które muszą spełnić określone wymagania), najczęściej osobami uprawnionymi do jej otrzymania są rodzice. 

Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. 

Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. 

Powyższe oznacza, że wystarczy, iż z wnioskiem o dokumentację wystąpi tylko jeden z rodziców.

Ważne jest także, iż nawet w przypadku toczących się postępowań rozwodowych lub też orzeczonej separacji rodzice działają jako przedstawiciele ustawowi dziecka. 

A co w przypadku, gdy rodzice zostali tej władzy rodzicielskiej pozbawieni?

Wówczas sąd ustanawia opiekuna prawnego, który będzie przedstawicielem ustawowym małoletniego.

Niemniej osoba taka wnosząc o dokumentację medyczną małoletniego powinna legitymować się prawomocnym postanowieniem sądu opiekuńczego.

Warto także zapamiętać, że każdy przedstawiciel ustawowy małoletniego nie musi uzasadniać swego żądania udostępnienia dokumentacji. 

Istotne jest również, że żadna inna osoba bliska poza ww. nie ma uprawnień do wnoszenia o udostępnienie jej dokumentacji, poza oczywiście przypadkami gdy została odpowiednio upoważniona.

Zatem, niestety babcia, ciocia, brat czy siostra nie mogą wywierać presji i wnosić o powyższe.

FacebookLinkedInEmailPrint

Czy ubezpieczyciel zobowiązany jest zawsze dokonać wypłaty w przypadku tzw błędów medycznych z tzw. polisy obowiązkowej?

Coraz częściej pacjenci składają roszczenia wobec leczących ich lekarzy. Jeśli zarzuty są słuszne, sąd przyznaje na rzecz pacjentów świadczenia, których wysokości są coraz wyższe. Wydawać by się mogło, iż umowa ubezpieczenia uchroni Cię  od obowiązku zapłaty z własnej kieszeni.

Nie zawsze jednak możesz być spokojny.

Zarówno w ubezpieczeniach obowiązkowych jak i dobrowolnych przewidziano wyłączenia, które pozwalają ubezpieczycielom odmówić ochrony ubezpieczeniowej.

Zakres ubezpieczenia obowiązkowego jest bardzo szeroki, ale i tu ustawodawca wskazał pewne kategorie szkód, które nie są objęte ochroną ubezpieczeniową.

Jeśli więc w ramach swojej praktyki spowodowałeś szkodę:

➡️polegającą na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy;

➡️polegającą na zapłacie kar umownych;

➡️powstałą wskutek działań wojennych, astanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru.

➡️ będącą następstwem zabiegów chirurgii plastycznej lub zabiegów kosmetycznych, jeśli nie są udzielane w przypadkach będących następstwem wady wrodzonej, urazu, choroby lub następstwem jej leczenia (ten przypadek wyłączenia jest najczęściej spotykanym)-

nie możesz liczyć na wypłatę z polisy ubezpieczeniowej.

Ta sama sytuacja będzie miała miejsce jeśli wykonywałeś działalność leczniczą po pozbawieniu lub w okresie zawieszenia prawa do prowadzenia działalności leczniczej. Wyłączenie to nie dotyczy jednak sytuacji, gdy powstała szkoda jest następstwem wykonywania zawodu przed pozbawieniem prawa do wykonywania zawodu lub zawieszenia.

FacebookLinkedInEmailPrint

Strona 23 z 23

KONTAKT

Kancelaria Adwokacko-Radcowska
"Podsiadły-Gęsikowska, Powierża" Sp. p.

ul. Filtrowa 61/3
02-056 Warszawa

+48 22 628 64 94
+48 600 322 901

kancelaria@prawniklekarza.pl

REGON: 369204260 NIP: 7010795766

AEKSANDRA POWIERŻA

+48 604 077 322
aleksandra.powierza@prawniklekarza.pl

KAROLINA PODSIADŁY-GĘSIKOWSKA

+48 735 922 156
karolina.podsiadly@prawniklekarza.pl