Archiwa: szczepienia - Kancelaria Prawa Medycznego - Prawnik Lekarza

W ubiegły piątek Minister Zdrowia Adam Niedzielski poinformował o zniesieniu stanu epidemii z dniem 16-go maja i jednocześnie zapowiedział wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego, który potrwa przynajmniej do września.

Co to właściwie oznacza? Jakie są różnice między stanem epidemii a stanem zagrożenia epidemicznego?

Musicie wiedzieć, że art. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi rozróżnia te dwa pojęcia i wskazuje, że:

Stan epidemii – to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii;
Stan zagrożenia epidemicznego – to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych.

Co to w praktyce oznacza? Czy w jakiś sposób ta zmiana wpływa na nasze prawa i obowiązki?

Odpowiedź być może Was zaskoczy – różnica między tymi dwoma stanami nie jest znacząca i raczej jej nie odczujecie. Dlaczego? Tylko nieliczne przepisy w specustawie dotyczą jedynie stanu epidemii, a większość restrykcji jest tożsama dla tych dwóch stanów. Przykładowo:

czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych,
nakaz zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach

– znajduje zastosowanie zarówno w przypadku stanu epidemii, jak i stanu zagrożenia epidemicznego (art. 46 ust. 4 ustawy o zapobieganiu […]).

Mając na uwadze powyższe, pamiętajcie, że odwołanie stanu epidemii wcale nie oznacza zniesienia nakazów zakrywania ust i nosa w aptekach czy też podmiotach leczniczych.

Zmiany dla lekarzy?

Dopóki trwać będzie stan zagrożenia epidemicznego, to większość przepisów obowiązujących w trakcie stanu epidemii, będzie dalej działać. Jednak musicie mieć na uwadze, że jeśli zostaną odwołane oba stany, to będzie to oznaczało dla Was szereg zmian (np. w związku ze skierowaniem do pracy przy zwalczaniu epidemii) – o czym przygotujemy osobny post.

A co z pracą zdalną?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Specustawa wskazuje, iż polecenie wykonywania pracy zdalnej jest legalne w obu stanach.

Sąd Najwyższy w Postanowieniu z dnia 6 kwietnia 2020 r., (sygn. I NSW 12/20) podkreślił, iż:

Oba stany mają na celu przede wszystkim zapewnienie ochrony wartości nadrzędnych, tj. życia, zdrowia i bezpieczeństwa sanitarnego obywateli. Z oczywistych względów wpływa to na jednoczesne ograniczenie korzystania z niektórych uprawnień obywatelskich (jak np. prawa do swobodnego poruszania się), przez co w dalszej kolejności może dojść (aczkolwiek wcale nie musi) do ograniczenia dalszych praw, w tym przykładowo – praw wyborczych”.

W praktyce znaczące „zmiany” odczujemy dopiero w momencie odwołania stanu zagrożenia epidemicznego (czyli kolejnego etapu, po odwołaniu stanu epidemii). W związku z tym po odwołaniu obu stanów nielegalne stanie się nakładanie restrykcji czy też innego rodzaju ograniczeń, które funkcjonowały w „covidowej” rzeczywistości. Podkreślenia wymaga fakt, iż zniesienie stanu epidemii może wywrzeć skutki w innych obszarach niż prawo – np. w przypadku księgowości.

Czy – według Was – odwołanie stanu epidemii jest zasadne?

Czy uważacie, że to pierwszy krok do odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, a tym samym formalnego „końca” COVID-19 w Polsce? Czy z kolei jest to jedynie „opcja awaryjna”, aby niebawem bezproblemowo przywrócić stan epidemii?

W dniu 9 marca 2022 zapadł bardzo ciekawy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (Wyrok NSA z 9.03.2022 r., II OSK 769/19) traktujący o zasadności szczepień ochronnych u dzieci.

Wyrok ten potwierdza m.in., iż obowiązek poddania się szczepieniu ochronnemu przez dziecko nie narusza przepisów Konstytucji ani innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego.

Cała historia ma swój początek w związku nałożeniem przez Wojewodę na matkę małoletniego dziecka kary grzywny w wysokości 500 zł ze względu na fakt, iż nie stawiała się z dzieckiem na badanie kwalifikacyjne i szczepienie w podmiocie leczniczym. Matka dziecka nie dostarczyła lekarskiego zaświadczenia potwierdzającego czasowe lub stałe przeciwwskazanie do realizacji powyższych szczepień u dziecka. Dziecko nie otrzymało w efekcie zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) szczepionki. Matka uważała, iż została niesłusznie ukarana a sprawa znalazł swój finał, aż w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując przedmiotową podkreślił, że:

➡️ osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych [art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (dalej: u.z.z.z.)]

➡️ Minister Zdrowia wydał „rozporządzenie w sprawie wykazu”, w którym ustalił wykaz (zakres) obowiązkowych szczepień ochronnych, ze wskazaniem, kto i w jakich sytuacjach podlega szczepieniu ochronnemu przeciw konkretnej chorobie, w tym – jeśli chodzi o dzieci – w jakim okresie ich życia.

➡️ dzieci są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym zwanym dalej „obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi” (art. 17 ust. 1 u.z.z.z.,)

Z tych wszystkich przepisów można wyinterpretować normę prawną, która ustanawia prawną powinność poddania dziecka szczepieniu ochronnemu.

Obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym wynika z mocy przepisów ustawowych. Wykonanie tego obowiązku – czyli poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami Kodeksu wykroczeń.

Jego niedochowanie aktualizuje obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego rezultatem będzie przymusowe dochodzenie poddania dziecka szczepieniu ochronnemu. Stąd też zostało wydane postanowienie Wojewody o nałożeniu kary grzywny.

Sąd podkreślił, że poddanie się lekarskiemu badaniu kwalifikacyjnemu jest elementem obowiązku szczepienia ochronnego.

Tylko w trybie lekarskiego badania kwalifikacyjnego następuje określenie czy nie występują przeszkody w stanie zdrowia osoby objętej obowiązkiem szczepienia, które wykluczają jego wykonanie. Zatem to nie rodzin samodzielnie decyduje czy dziecko może zostać poddane szczepieniu czy też nie, a lekarz.

Niepoddanie się badaniu kwalifikacyjnemu jest równoznaczne z niewykonaniem obowiązku poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu.

Sąd podkreślił, że:

władze publiczne mają obowiązek zwalczania chorób epidemicznych oraz zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska ( art. 68 ust. 4 Konstytucji RP) – powyższy obowiązek nie pozostaje w sprzeczności z poszanowaniem życia prywatnego i rodzinnego jednostki również przewidziany w Konstytucji RP.

Przecież bowiem to do podstawowych wartości zapisanych w Konstytucji RP należy ochrona zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji RP).

Na organach państwa ciąży obowiązek stosowania takich środków prawnych dla gwarancji ochrony zdrowia, a w to wchodzi obowiązek zapobiegania chorobom przez określenie obowiązków jednostki, w tym obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym.
Sąd podkreślił, że w myśl art. 83 Konstytucji RP, każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.

Zachęcamy Was do zapoznania się ze szczegółowym uzasadnieniem wyroku – choć ostrzegamy jest mocno „prawnie” napisany .

Kancelaria prawa medycznego

Nasza kancelaria prawa medycznego powstała przede wszystkim w celu niesienia pomocy tym, którzy sami zajmują się jej świadczeniem. Niestety na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować znaczny wzrost ilości pozwów w sprawach o odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu zdarzeń medycznych oraz w związku z naruszeniem praw pacjenta.

Jako prawniczki mające długoletnie doświadczenie w tej branży, doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że nie należą one do najłatwiejszych. W końcu każdemu pracownikowi służby zdrowia zależy przede wszystkim na zdrowiu swojego pacjenta.

Oczywiście poza przekazywaniem wiedzy, pomagamy każdemu, kto się do nas zgłosi. Zarzut o błąd medyczny? Zarzut naruszenia praw pacjenta? A może nic z tych rzeczy, bo interesuje Cię założenie podmiotu leczniczego? Nasza kancelaria prawa medycznego służy wsparciem, pomocą i profesjonalną obsługą w każdej z tych kwestii (i nie tylko).

Jakie tematy poruszamy na naszym blogu?

W związku z dynamicznymi zmianami jakie zachodzą na rynku usług medycznych, w swoich działaniach koncentrujemy się przede wszystkim na tworzeniu treści dostosowanych do sytuacji, które mają miejsce TERAZ.

W związku z pandemią koronawirusa, ostatnio pojawia się znaczna ilość artykułów związanych z właśnie tym tematem. Jednak na blogu poruszamy także tematy z zakresu dokumentacji medycznej, praw lekarza i pacjenta oraz odpowiedzialności cywilnej w zawodzie lekarza.

Oczywiście to tylko część tematów, z jakimi możesz się zapoznać na naszej stronie. Wybierając temat artykułu, szczególną uwagę zwracamy na znaczenie praktyczne. Czy będzie on przydatny dla pracowników medycznych? Czy rozwieje ich wszelkie wątpliwości? Całe szczęście nie mamy z tym problemu. Wasze regularne pytania sprawiają, że wciąż mamy ręce pełne roboty. Oczywiście nie narzekamy. Bardzo dziękujemy za Wasze zaufanie i zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią prawa medycznego.

Kategoria: szczepienia