Strona 52 z 53

Czym jest błąd medyczny?

W języku potocznym błąd medyczny jest na zamianę używany z pojęciami „błąd w sztuce medycznej”, „błąd lekarski” Żaden z aktów prawnych nie definiuje jednak tych pojęć. Postaramy jednak przybliżyć znaczenie tych wyrażeń.

Na wstępie musisz wiedzieć, że powstanie błędu medycznego uzależnione jest od wystąpienia trzech przesłanek:

➡️wystąpienia szkody w postaci śmierci pacjenta, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia

➡️ winy czyli postępowaniem niezgodny z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej; wina w tym przypadku może również być nieumyślna tj. związana z tzw. lekkomyślnością lub niedbalstwem

➡️ związku przyczynowego między winą, a szkodą

Najbliższa definicji błędu medycznego jest pojęcie zdarzenie medycznego z art. 67 a ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r, poz. 159 z późn. zm.) Za zdarzenie medyczne uważa się tu zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będące następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną: diagnozą, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby; leczeniem, w tym wykonaniem zabiegu operacyjnego; zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego. Co prawda definicja ta nie zawiera sformułowania „błąd medyczny”, jednak analiza treści jednoznacznie wskazuje jakie okoliczności muszą nastąpić, aby doszło do zdarzenia medycznego. Definicję tą można więc stosować w drodze analogii.

W ustaleniu definicji błędu medycznego pomaga nam również orzecznictwo sądowe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 1 kwietnia 1955 r. (sygn. akt IV CR 39/54) wskazał, iż błędem w sztuce lekarskiej jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Zaniedbania lekarza w zakresie obowiązków otoczenia chorego opieką oraz w zakresie organizacji bezpieczeństwa higieny i opieki nad chorym nie są błędem w sztuce lekarskiej.

Na postawie definicji ustawowych oraz orzecznictwa można wysunąć tezę, błędem medycznym jest niezgodne z aktualną nauką medycyny działanie, zaniedbanie lub zaniechanie personelu medycznego (w tym lekarzy, lekarzy dentystów, rehabilitantów, pielęgniarek, położnych i innych osób wykonujących zawody medyczne), które spowodowały powstanie szkody u pacjenta.

FacebookLinkedInEmailPrint

Kiedy ubezpieczyciel odmawia wypłaty świadczenia w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej?

Po ostatnim naszym wpisie dotyczącym ubezpieczenia dobrowolnego etatowych pracowników mieliście szereg pytań dotyczących relacji placówka medyczna ( i jej ubezpieczyciel) – lekarz (i jego ubezpieczyciel). 

Zastawialiście się do kogo pacjenci mogą kierować roszczenia- do szpitala czy lekarza? Czy Ubezpieczyciel szpitala będzie występował o zwrot zapłaconego roszczenia do lekarza czy jego ubezpieczyciela? Czy musi to zrobić? Czy w takiej sytuacji roszczenie zostaje pokryte przez lekarza czy jego ubezpieczyciela? 

No więc jak to jest ?

Powinieneś wiedzieć, że w przypadku zarzutu związanego z popełnieniem błędu medycznego – pacjent może złożyć roszczenia lub pozwać kogo chce: samego lekarza, samą placówkę medyczną, lub oba podmioty jednocześnie. Często też – o ile ma taką wiedzę – kieruje roszczenia do ubezpieczyciela/ubezpieczycieli tych podmiotów. 

Zazwyczaj pacjenci decydują się na wystąpienie przeciwko placówce medycznej mając na uwadze, iż podmioty te mają zazwyczaj zawarte obowiązkowe umowy ubezpieczenia, dzięki czemu są bardziej „wypłacalne”. Nawet jeśli roszczenie zostanie skierowane do samej placówki medycznej, mając na uwadze profesjonalny charakter prowadzonej działalności z pewnością poinformuje ona swojego ubezpieczyciela. Po uznaniu zasadności roszczeń w takcie przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego lub przegraniu sprawy sądowej, ubezpieczyciel placówki medycznej może zwrócić się do lekarza z roszczeniem o zwrot wypłaconego świadczenia. Jest to tzw. roszczenie regresowe, które pozwala żądać zwrotu spełnionego świadczenia. Jego istotą jest fakt, iż podmiot, który zobowiązany był do spełnienia roszczenia i roszczenie to spełnił, ma prawo domagać się jego zwrotu od innego podmiotu.

Zgodnie z art. 828 Kodeksu cywilnego, o ile strony nie ustanowiły inaczej, w dniu, w którym ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie, nabywa on prawo do roszczenia przeciwko osobie trzeciej, która szkodę wyrządziła, do wysokości odszkodowania zapłaconego poszkodowanemu.

Tak więc, warunkiem dochodzenia roszczenia przez szpital jest obowiązek udowodnienia, że to lekarz popełnił błąd. Roszczenie regresowe nie będzie skuteczne np. w przypadku zakażenia szpitalnego spowodowanego stanem sanitarnym pomieszczeń szpitalnych, a nie zaniechań po stronie lekarza. 

Czy placówka medyczna musi dochodzić roszczeń regresowych? 

Nie, ale z pewnością, jak tylko będzie mogła, to zrobi to. Nie będzie bowiem chciała naruszać własnego budżetu. Również ubezpieczyciel chętnie ściągnie wypłacone świadczenie od lekarza lub jego ubezpieczyciela. 

Jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której roszczenia będzie kierował do Ciebie szpital/placówka medyczna bądź jego ubezpieczyciel, poinformuj koniecznie o tym swojego ubezpieczyciela. Przejmie on od Ciebie ciężar ustalenia czy ponosicie odpowiedzialność, a także dokona wypłaty regresowej.

Warto, żebyście wiedział, iż roszczenie regresowe może być dochodzone w pełnej wysokości jeśli zawarłeś z placówką kontrakt lub do wysokości 3 pensji przypadku jeśli jesteś jej pracownikiem, a wyrządziłęś szkodę z winy nieumyślnej. 

I tu pojawia się kolejne zagadnienie. A co jak szpital nie ma pieniędzy i nie zapłaci? Czy powinien „zrzucić” obowiązek zapłaty bezpośrednio na lekarza? 

Odpowiedź na to pytanie znajdziecie w następnym wpisie. 

FacebookLinkedInEmailPrint

Czy i komu lekarz może udostępnić dokumentację medyczną małoletniego?

Jak wiecie, każdy pacjent ma prawo do dokumentacji medycznej ze swojego leczenia.

Ale w jaki sposób udostępnić dokumentację medyczną małoletniego, aby nie zostać posądzonym o naruszenie tajemnicy lekarskiej?

Otóż w przypadku osoby małoletniej (poza instytucjami wymienionymi w odpowiednich ustawach, które muszą spełnić określone wymagania), najczęściej osobami uprawnionymi do jej otrzymania są rodzice. 

Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. 

Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. 

Powyższe oznacza, że wystarczy, iż z wnioskiem o dokumentację wystąpi tylko jeden z rodziców.

Ważne jest także, iż nawet w przypadku toczących się postępowań rozwodowych lub też orzeczonej separacji rodzice działają jako przedstawiciele ustawowi dziecka. 

A co w przypadku, gdy rodzice zostali tej władzy rodzicielskiej pozbawieni?

Wówczas sąd ustanawia opiekuna prawnego, który będzie przedstawicielem ustawowym małoletniego.

Niemniej osoba taka wnosząc o dokumentację medyczną małoletniego powinna legitymować się prawomocnym postanowieniem sądu opiekuńczego.

Warto także zapamiętać, że każdy przedstawiciel ustawowy małoletniego nie musi uzasadniać swego żądania udostępnienia dokumentacji. 

Istotne jest również, że żadna inna osoba bliska poza ww. nie ma uprawnień do wnoszenia o udostępnienie jej dokumentacji, poza oczywiście przypadkami gdy została odpowiednio upoważniona.

Zatem, niestety babcia, ciocia, brat czy siostra nie mogą wywierać presji i wnosić o powyższe.

FacebookLinkedInEmailPrint

Czy pacjent może mieć dostęp do pełnej dokumentacji medycznej?

Na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco, ale pod pewnymi warunkami !

Pacjent ma prawo dostępu do dokumentacji w zakresie jego stanu zdrowia i udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Uprawnienie to obejmuje wszystkie znajdujące się niej wpisy. 

Zarówno Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jak i Ustawa o prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nakazują Wam Drodzy Lekarze, abyście przekazali pacjentowi pełną informację, gdy ten wystąpi z takim żądaniem. 

Jednakże, co bardzo istotne teza ta odnosi się jedynie do dokumentacji indywidualnej, a doskonale wiecie, że dokumentacja może być również zbiorcza, czyli obejmować informacje odnoszące się do ogółu pacjentów lub określonych grup pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych. 

Do tego typu dokumentacji należą m.in.: 

✔️księga główna przyjęć i wypisów, 

✔️księgi odmów przyjęć i porad ambulatoryjnych udzielanych w izbie przyjęć, 

✔️księgi chorych oddziału, 

✔️księgi zabiegów, 

✔️księgi bloku operacyjnego albo sali operacyjnej itd. 

W dokumentacji takiej, znajdują się informacje dotyczące wielu osób. Ujawnienie takich danych pacjentowi stanowiłoby zatem naruszenie tajemnicy lekarskiej. 

Należy zatem zapamiętać, że w przypadku dokumentacji zbiorczej pacjent ma prawo dostępu, ale tylko do danych, które dotyczą jego osoby. 

Jeśli zatem zostaniesz poproszony o udostępnienie tego typu dokumentacji, powinnieneś zadbać o anonimizację pozostałych wpisów. 

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w judykaturze. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19.5.2003 r. (OSA 1/03) orzekł bowiem, że „Pacjent […] ma uprawnienie do udostępnienia mu dokumentacji medycznej zbiorczej prowadzonej przez zakład, w zakresie dotyczącym jego osoby…”

FacebookLinkedInEmailPrint

Strona 52 z 53

KONTAKT

Kancelaria Adwokacko-Radcowska
"Podsiadły-Gęsikowska, Powierża" Sp. p.

ul. Filtrowa 61/3
02-056 Warszawa

+48 22 628 64 94
+48 600 322 901

kancelaria@prawniklekarza.pl

REGON: 369204260 NIP: 7010795766

AEKSANDRA POWIERŻA

+48 604 077 322
aleksandra.powierza@prawniklekarza.pl

KAROLINA PODSIADŁY-GĘSIKOWSKA

+48 735 922 156
karolina.podsiadly@prawniklekarza.pl